Psychologie kan gezien worden als ‘paraplubegrip’. Onder deze paraplu schuilen allerlei deeldisciplines; de meest gekende zijn de therapeutische stromingen zoals ‘Gedragstherapie’ en ‘Systeemtherapie’ - waarvoor je ook in onze praktijk terecht kan. Naast de therapeutische stromingen willen we ook de specialisatie ‘Neuropsychologie’, die onder die paraplu valt, in de kijker zetten.
Neuropsychologie is een stroming binnen de psychologie die zich - meer dan andere stromingen - toespitst op de relatie tussen neurologische processen en ons gedrag, inclusief onze gedachten en gevoelens. Neuropsychologie reduceert ons als mens niet tot neurologische processen, maar neemt deze processen wel mee in het proberen begrijpen van het handelen van een individu. Neuropsychologie binnen een therapeutisch proces biedt een meerwaarde omdat het doel van (psycho)therapie vaak veranderingsprocessen omvat. Veranderingsprocessen, zowel bij kinderen, jongeren, volwassenen als ouderen, zijn leerprocessen. Leerprocessen worden aangespoord door de wisselwerking tussen onze hersenen (= neurologische processen) en de omgeving (= maatschappij, buurt, school, werk, familie…).
Zoals eerder naar verwezen ondersteunt neuropsychologie het proberen begrijpen. Iedereen wordt geboren met een erg gelijkend maar even verschillend neurologisch systeem. Hiermee wordt bedoeld dat algemeen genomen de meeste mensen de neurologische structuren hebben om te kunnen of te leren zien, horen, praten, herinneren…, maar tegelijkertijd hebben sommige hersenen meer of minder stimulatie nodig, of loopt het ‘kunnen’ of ‘leren’ voor sommigen moeilijker dan voor anderen. Daarna ontwikkelen de hersenen zich zeer snel in onze beginjaren, en blijven zich ook voortdurend ontwikkelen. Ze stemmen zich af aan de omgeving. Dit kan soms voor moeilijkheden zorgen, sommigen passen zich misschien te snel aan, en anderen misschien net te traag. Dat kan voor moeilijkheden zorgen, die we zelf opmerken - zoals bijvoorbeeld het gevoel van verveling of net falen. Soms kan het ook zijn dat onze omgeving sterk veranderd, net op het moment dat onze hersenen minder snel kunnen volgen. Dit kan vaak bedreigend en overweldigend zijn, waardoor mensen misschien in een fight-flight-freeze respons terecht komen. Neuropsychologie probeert het mysterie te ontrafelen, om van daaruit een soort zelfbegrip te creeëren.
Neuropsychologie binnen de (psycho)therapie gaat nog een stap verder. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom sommige neurologische processen niet zoals gemiddeld verlopen. Enkele van die redenen zijn bijvoorbeeld ADHD*, PTSD**, NAH***, Parkinson… maar ook een veeleisende baan of recent overlijden van een geliefde naaste. Het anders lopen van neurologische processen kan tot klachten leiden zoals nerveusiteit, geheugenverlies, woordvindingsmoeilijkheden, rigiditeit en relatieproblemen. Neuropsychologie binnen de (psycho)therapie probeert deze processen te identificeren en te incorporeren binnen het behandelplan. Dit kan bijvoorbeeld waargenomen worden in kleine aanpassingen zoals het maken van een agenda voor de sessie of de duur van de sessie aanpassen, maar ook tot grotere aanpassingen zoals het al dan niet uitvoeren van exposuretherapie of het (parallel) opstarten van relaxactietherpie of bewegingtherapie.
Zoals je waarschijnlijk wel kan opmaken valt neuropsychologie onder de ‘Psychologieparaplu’, maar is het zelf ook nog steed een parapluterm. Neuropsychologie richt zich op de voortdurende wisselwerking tussen onze neurologische processen en de omgeving. Deze processen kunnen in kaart gebracht worden en ingezet worden tijdens het therapeutisch proces. Er zijn geen unieke indicaties om neuropsychologie in te zetten; neuropsychologie is niet beperkt tot neurologische aandoeningen of psychologische bezorgdheden. Als je vragen hebt over neuropsychologie aarzel dan niet om met onze praktijk contact op te nemen!
*Attention Deficict and Hyperactivity Disorder
** Post-Traumatic Stress Disorder
*** Niet Aangeboren Hersenaandoening
